Grób z datą ważności – o likwidacji grobów w Polsce

Czy grób może zostać zlikwidowany? Niestety tak, ponieważ nienaruszalność grobu zapewnia regularne uiszczanie opłat. Zasady ewentualnej likwidacji reguluje tak zwana ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych, i to na niej opiera się cały proceder. Przyjrzyjmy się, na czym polega, oraz jak przebiega „usuwanie” grobu w Polsce?

Czy usuwanie grobu jest w ogóle możliwe?

Określenie „likwidacja grobu” uznaje się za potoczne i dość często błędnie używane. Warto tutaj wspomnieć, że sam grób nie jest fizycznie usuwany, a po prostu przydziela się go kolejnym zmarłym osobom. To zarząd cmentarza ma obowiązek poinformować o zbliżającym się terminie opłaty, którą powinno się uiszczać co 20 lat. Jeżeli jednak dojdzie już do „likwidacji”, to zarządca cmentarza komunalnego powinien pokryć ewentualne koszty, które będą się z tym wiązać.

Co dalej z nieopłaconym grobem?

W pierwszej kolejności rozbiera się nagrobek, czyli płytę lub krzyż, a nazwiska osób, które zostały pochowane w danym miejscu, nie będą umieszczone na nowym grobie. Pozostaną jednak zapisane w tak zwanych księgach cmentarnych.

Według specjalistów, po 20 latach od momentu pochowania z ciała człowieka zostają już w dużej mierze kości, dlatego zwykle nie usuwa się ich, a po prostu chowa kolejne ciało. Sytuacje, w których szczątki wyrzuca się poza grób, tak chętnie wspominane przez media, są działaniem bezprawnym i nie mogą być stosowane w przypadku usuwania nawet bardzo starych grobów.

Warto tutaj wspomnieć, że ustawa o chowaniu zmarłych pochodzi z 1959 roku, i jest kalką tej z 1932 roku. Poza opłatą za pochowanie (tak zwane „pokładne”), którą uiszcza się przy pogrzebie, nie reguluje ona żadnych innych opłat. Co więcej, ustawa nie wspomina o tak zwanym grobie stałym, czyli wiekuistym, a wszelkiego rodzaju spory przy próbie usuwania grobu są zjawiskiem dość powszechnym na cmentarzach komunalnych. Chociaż od 2022 roku trwają prace nad uaktualnieniem ustawy, w tym momencie funkcjonują jednak przepisy właśnie z 1959 roku.

Ossuarium

Nie da się ukryć, że miejsc grzebalnych raczej ubywa, a popularnością cieszą się kolumbaria czyli murowane ścianki, w których umieszcza się urny. Co jednak może się zdarzyć ze szczątkami osób, nad którymi już nikt nie czuwa? Trafią do ossuarium. Z definicji ossuarium to naczynie do przechowywania kości. W praktyce, ossuarium nazywa się zbiorową mogiłę, do której trafiają ekshumowane szczątki. Należy jednak podkreślić, że w przypadku procesu, jaki potocznie nazywamy likwidacją grobu, szczątki niezwykle rzadko się ekshumuje.

Czy można opłacić grób na więcej niż 20 lat do przodu?

W teorii można zapłacić za więcej niż 20 lat, jeżeli tylko cmentarz i jego regulamin na to pozwalają. Takie rozwiązanie z pewnością będzie pomocne dla osób, które chcą zabezpieczyć grób swoich bliskich na dłuższy okres. Warto jednak pamiętać, że warunki takich opłat mogą się znacznie różnić w zależności od cmentarza. Wszelkie wątpliwość należy zatem przedyskutować z administratorem lub zarządcą danej nekropolii.